Wprowadzenie

Aorta brzuszna jest w organizmie głównym naczyniem krwionośnym, które transportuje krew z serca do organów znajdujących się w klatce piersiowej i jamie brzusznej. Tętniak aorty brzusznej (ang. abdominal aortic aneurysm, AAA) to balonowate wybrzuszenie aorty brzusznej. Jeżeli średnica (długość od jednego boku do drugiego) tętniaka aorty brzusznej powiększy się do ponad 5,5 cm, zwiększa się prawdopodobieństwo jego pęknięcia (rozerwania). Pęknięcie AAA powoduje zgon, chyba że wkrótce po zdarzeniu zostanie przeprowadzona operacja naprawcza pęknięcia. Operację zaleca się u osób z AAA o średnicy większej niż 5,5 cm lub u których występuje ból spowodowany przez AAA, aby zmniejszyć ryzyko jego pęknięcia i zgonu. Po planowej operacji AAA często występują powikłania. Wykonywanie ćwiczeń fizycznych przed zabiegiem operacyjnym AAA może pomóc w lepszym powrocie do zdrowia po operacji. W chwili obecnej nie wiemy, czy wykonywanie ćwiczeń przed operacją pomoże pacjentom w sprawniejszym powrocie do zdrowia po zabiegu. Znaleźliśmy tylko kilka badań, w których oceniano, czy wykonywanie ćwiczeń przed operacją AAA pomaga chorym w lepszym powrocie do zdrowia. Z tego względu potrzeba większej liczby badań, zanim będziemy mogli być pewni, że ćwiczenia fizyczne pomagają.

Charakterystyka badań i najważniejsze wyniki

Przeszukaliśmy literaturę 6 lipca 2020 r. i znaleźliśmy 4 badania, do których włączono 232 uczestników z AAA, wpisanych na listę oczekujących na zabieg operacyjny AAA. W badaniach tych uczestników losowo przydzielano do dwóch grup – w pierwszej wykonywano ćwiczenia fizyczne przed operacją, a w drugiej chorych otaczano standardową opieką (bez ćwiczeń przed operacją; uczestnicy utrzymywali dotychczasową aktywność fizyczną). Rodzaje ćwiczeń obejmowały trening obwodowy, trening ciągły o umiarkowanej intensywności oraz trening interwałowy o wysokiej intensywności. W trzech spośród czterech badań uczestnicy w grupie ćwiczeniowej podczas wykonywania swoich sesji ćwiczeń byli nadzorowani przez pracowników służby zdrowia w szpitalu. W pozostałym badaniu pierwsza sesja ćwiczeń była nadzorowana w szpitalu, a kolejne sesje uczestnicy wykonywali samodzielnie w swoich domach. Liczba i długość sesji ćwiczeń różniły się w poszczególnych badaniach. Niektóre sesje ćwiczeń odbywały się trzy razy w tygodniu, a inne sześć razy w tygodniu. W niektórych badaniach uczestnicy ćwiczyli przez tydzień, a w innych przez 6 tygodni przed operacją.

Ograniczone informacje pochodzące z niewielkiej liczby badań wykazały, że wykonywanie ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA może nieznacznie zmniejszyć ryzyko powikłań sercowych i nerkowych po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń (standardowa opieka) przed zabiegiem operacyjnym. Nie mamy pewności, czy wykonywanie ćwiczeń przed operacją AAA zmniejsza: ryzyko zgonu w ciągu 30 dni od operacji AAA, powikłań płucnych, konieczność dalszego leczenia lub ryzyko krwawienia po operacji, w porównaniu z niewykonywaniem ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA. Różnica pod względem długości pobytu na oddziale intensywnej terapii, długości pobytu w szpitalu i jakości życia między grupą ćwiczącą i grupą objętą standardową opieką była niewielka lub żadna. Żadne z badań nie zawierało informacji na temat liczby dni, w których uczestnicy byli podłączeni do respiratora oraz zmiany wielkości AAA przed rozpoczęciem ćwiczeń i po zakończeniu cyklu sesji ćwiczeniowych.

Wiarygodność danych naukowych

Wiarygodność danych naukowych jest niska lub bardzo niska ze względu na sposób zaprojektowania badań (ryzyko błędu systematycznego) i małą liczbę osób objętych badaniami. Potrzebne są większe, dobrze zaprojektowane badania, aby zwiększyć pewność dotyczącą korzyści płynących z wykonywania ćwiczeń fizycznych przed operacją AAA w celu zmniejszenia ryzyka powikłań.